Kleurenblindheid kan het gevolg zijn van een genetische aandoening, letsel, ziekte of leeftijd. Het niet herkennen, matchen of waarnemen van de intensiteit van kleuren zijn veel voorkomende symptomen.
De verschillende typen omvatten dichromatie, monochromatie en rood-groene kleurenblindheid. De juiste diagnose en behandelingsvorm zijn afhankelijk van het type kleurenblindheid.
Rood-groen kleurenblindheid komt het meest voor. In sommige gevallen neemt het oog alle kleuren waar als grijstinten.
Symptomen van kleurenblindheid
Symptomen van kleurenblindheid variëren afhankelijk van het type.
Moeite met het zien van kleuren in donker of fel licht: Een persoon met een licht tekort aan kleurenzicht kan kleuren herkennen bij weinig licht. Als de aandoening ernstig is, ziet de persoon geen kleuren in donker en fel licht. Niet dezelfde kleuren herkennen als je ze naast elkaar bekijkt: Sommige medische aandoeningen of verwondingen kunnen slechts aan één oog tot kleurenblindheid leiden. Een verschil in oogreceptoren veroorzaakt een klein verschil in kleurwaarneming. Als gevolg hiervan zien zowel het linker- als het rechteroog verschillende kleuren. Moeilijkheden bij het matchen van kleuren: Wanneer specifieke kleuren zich vermengen, kan een kleurenblinde persoon ze niet uit elkaar houden. Het is een veel voorkomend symptoom van rood-groene kleurenblindheid. De intensiteit van kleuren niet waarnemen: Protan-kleurenblindheid zorgt ervoor dat kleuren donkerder of lichter lijken dan hun werkelijke tint. Het oog kan bijvoorbeeld geen roze, rood of kastanjebruin onderscheiden in een kleurenpalet.
Veelvoorkomende oorzaken van kleurenblindheid
Genetische mutaties Leeftijd Beschadiging van de oogzenuw Bepaalde ziekten en medicijnen Blootstelling aan bepaalde chemicaliën of gifstoffen Trauma of oogletsel Vitamine A-tekort Staar Glaucoom
Soorten kleurenblindheid
De soorten kleurenblindheid variëren afhankelijk van het onvermogen om kleur waar te nemen. Kleurenblinde personen zijn minder gevoelig voor groen, rood of blauw licht en hun secundaire kleuren.
Gebrek aan kleurenzien/dichromatie
Bij dichromatie heeft men bij normaal kleurenzicht twee soorten kegelcellen in plaats van drie. Omdat slechts twee kegelreceptoren functioneel zijn, zal een dichromatisch persoon slechts twee primaire kleuren onderscheiden.
Hoewel het verlies van de S-kegel zeldzaam is, komt het verlies van de L- en M-kegelfunctie vaker voor. Het verliezen van deze laatste functies wordt veroorzaakt door een genetische mutatie in het X-chromosoom.
Om deze reden treft het mannen het meest. Afhankelijk van de afwezige kegel wordt dichromatie opgesplitst in drie typen: deuteranopie, protanopie of tritanopie.
Blauw-gele kleurdeficiëntie
Blauw-gele kleurenblindheid, of tritanopie, maakt het onderscheid tussen blauw en groen lastig. Getroffen personen kunnen geel ook niet van roze en paars van rood onderscheiden. De aandoening treedt op als gevolg van het verlies van de kegel met korte golflengte (S-kegel).
De S-kegelreceptoren zijn aanwezig, maar bij sommige individuen defect als gevolg van een genetische mutatie. Het is een vorm van blauw-gele kleurenblindheid die bekend staat als tritanomalie. Tritanomalie zorgt ervoor dat blauw en groen en geel en rood op elkaar lijken.
Rood-groen kleurtekort
Rood-groen kleurenblindheid maakt het moeilijk om rood van groen te onderscheiden. Het is opgesplitst in vier typen: deuteranopie, protanopie, protanomalie of deuteranomalie. Mensen met deuteranopie zijn blind voor de kleur groen. Deuteranopie treedt op als gevolg van het verlies van de M-kegelfunctie.
Protanopie is een afwijking van de L-kegelfunctie, waardoor rode kleuren er groen en dof uitzien. Protanomalie en deuteranomalie zijn ernstige vormen van rood-groene kleurenblindheid. De L- en M-kegels ontbreken, waardoor rode en groene kleuren wazig en schaduwrijk worden.
Volledig kleurenblind/monochromatie
Staafmonochromatie is een zeldzame vorm van kleurenblindheid waarbij alle kegelreceptoren niet functioneel zijn. Kleurenblinden hebben geen kleurzicht en zien alle kleuren als grijstinten.
Voor monochromatie met blauwe kegels werkt slechts één kegelreceptor. Monochromaten hebben ook last van slecht zicht, fotofobie en nystagmus (onvrijwillige oogbewegingen).
Behandelingen voor kleurenblindheid
Kleurenzichttests voor volwassenen en kinderen helpen bepalen of een persoon aan kleurenblindheid lijdt. Naast de Ishihara-test gebruiken optometristen kleurenplaten en een anomaloscoop voor diagnose.
Kleurenblindheid als gevolg van genetica is niet omkeerbaar. Maar verschillende behandelingen genezen kleurenblindheid die voortkomt uit andere gezondheidsproblemen.
1. Intensieve kleurvisietherapie
Intensieve kleurenzichttherapie (ICVT) is een geavanceerde behandeling die de kleurperceptie en het zicht helpt verbeteren. De behandelmethode is gebaseerd op systematische blootstelling aan licht en kleur.
Het helpt mensen met kleurperceptie verschillende visuele aspecten te verbeteren, zoals helderheid en tintdiscriminatie. Intensieve kleurenvisietherapie herstelt de visuele paden door middel van herhaalde stimuli.
2. Kleurcorrigerende contactlenzen en brillen
Kleurcorrigerende brillen en lenzen helpen mensen met een tekort aan kleurzicht verschillende kleuren te herkennen. Bekende merken, zoals EnChroma en Pilestone, maken brillen voor elk type kleurenblindheid.
De bril werkt door specifieke golflengten te blokkeren. Zachte contactlenzen en brillen maken het gemakkelijk om kleuren van elkaar te onderscheiden. Maar visuele hulpmiddelen zijn effectief in ernstige gevallen en werken mogelijk niet voor sommige personen.
3. Kleurcontrasttechnieken
Kleurcontrasttechnieken omvatten het mengen van kleuren zoals geel en paars of zwart en wit. Deze technieken creëren kleuren met voldoende contrast zodat mensen met kleurenblindheid ze gemakkelijk kunnen onderscheiden.
Mensen met rood-groene kleurenblindheid kunnen onderscheid maken tussen blauw en geel, omdat dit kleuren met hoog contrast zijn. Het gebruik van contrastrijke combinaties verbetert de zichtbaarheid van tekst en afbeeldingen.
4. Kleurenfilters
Kleurenfilters verminderen de effecten van kleurenblindheid. Ze veranderen de kleuren die een persoon met kleurenblindheid waarneemt. De kleurenfilters blokkeren specifieke lichtgolflengten om de kleuren te veranderen die de ogen van een persoon bereiken. Ze worden vaak als bril gedragen, terwijl sommige in smartphones of computerschermen zijn ingebed.
5. Ondersteunende technologie (kleurcorrigerende software)
Kleurcorrectiesoftware is een vorm van ondersteunende technologie die kleurenblindheid helpt behandelen. Het verwerkt afbeeldingen en video's in realtime en past de kleuren aan een palet aan.
De software identificeert en corrigeert problematische kleuren om het onderscheid tussen kleuren te verbeteren. Kleurcorrectiesoftware is compatibel met computers en mobiele apparaten. Het helpt kleurenblinde professionals op het gebied van mode, reclame en grafisch ontwerp.
Als je onze pagina leuk vindt, deel hem dan met je vrienden & Facebook
